|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
Nazwa: |
Republika
Paragwaju (República del Paraguay) |
|
| |
Położenie: |
państwo w środkowej
części Ameryki Południowej, bez dostępu do morza |
|
| |
Powierzchnia: |
406,8 tys. km2 |
|
| |
Liczba ludności: |
ok. 5,7 mln (2001 r.) |
|
| |
Podział administracyjny: |
19 departamentów
i 1 dystrykt stołeczny |
|
| |
Język urzędowy: |
hiszpański i guaraní |
|
| |
Jednostka monetarna: |
1 guarani = 100 centavos |
|
| |
Święto narodowe: |
14 maja |
|
| |
Stolica:
|
Asunción |
|
| |
Największe miasta: |
Filadelfia,
Ciudad del Este, Pilar, Asunción, Concepción,
San Lorenzo, Fernando de la Mora |
|
| |
Najwyższy szczyt: |
Cerro Pero
(Cerro Tres Kandu) (842 m n.p.m.) |
|
| |
Główne rzeki: |
Parana, Paragwaj,
Pilcomayo, Iguazú |
|
| |
Największe jeziora: |
Ypoá i Ypacaraí |
|
| |
Przemysł: |
Przemysł przetwórczy
(olejarski, cukrowniczy, gorzelniczy, przetwórnie yerba-mate),
drzewny, wełniany, bawełniany; rolnictwo: soja, bawełna, maniok,
kukurydza, ryż, pszenica, trzcina cukrowa, bób, fasola, groch,
ziemniaki, yerba-mate, banany, owoce cytrusowe, ananasy;
rybołóstwo słodkowodne; hodowla trzody chlewnej, owce, konie;
wydobycie: soli kamiennej, wapieni, gipsu, złoża rud żelaza,
uranu, miedzi i manganu. |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
Asuncion - stolica kraju
|
Ciudad del este
|
Pałac prezydencki
|
Parlament
|
|
|
| |
|
|
| |
Historia |
|
| |
W okresie kolonizacji europejskiej obszary pomiędzy rzekami Paragwaj i Paraná zamieszkiwały indiańskie plemiona
posługujące się językiem guaraní.
Jako pierwsi Europejczycy pojawili się tu w 1524 A. Garcia i w 1526 żeglujący w górę Parany w poszukiwaniu drogi do Peru
S. Cabot. W 1537 D. Martínez de Irala założył pierwsze stałe osiedle białych kolonistów - Asunción, które pozostawało
ośrodkiem administracyjnym hiszpańskich posiadłości na południowym wschodzie kontynentu, od 1544 podległych wicekrólestwu
Peru.
W XVII w. na obszarze dzisiejszego Paragwaju powstało i działało ok. 30 jezuickich misji (tzw. redukcji paragwajskich).
Misjonarze, poza szerzeniem wiary, zmonopolizowali handel z Indianami, ich działania zmierzały do utworzenia na tych
terenach własnego, niezależnego państwa.
Działalność jezuitów trwała do rozwiązania zakonu w 1773. W latach 1721-1731 miało miejsce pierwsze powstanie o
charakterze narodowym, oddziałami tzw. comuneros dowodził J. de Antequara y Castro. 1776 terytorium Paragwaju włączono do
wicekrólestwa La Platy. 1810 powstanie narodowe rozpoczęte na obszarze Argentyny objęło także Paragwaj, 1813 proklamowano
niepodległość kraju.
1814 J. G. Rodríguez Francia nazywany El Supremo obwołał się dyktatorem. Prowadził on politykę izolacjonizmu, która
sprzyjać miała powstaniu świadomości narodowej Paragwajczyków. 1840 rządy przejął C.A. López, w 1862 jego syn - F. Solano
López.
Następcy El Supremo odeszli od polityki izolacjonizmu swego poprzednika. F. Solano López, uważający siebie za Napoleona
Ameryki Południowej, rozpoczął w 1864 wojnę z Argentyną, Brazylią i Urugwajem. W wyniszczających walkach, trwających do
1870, kraj poniósł ogromne straty. Podczas I wojny światowej zachował neutralność.
Wielki kryzys lat 30. XX w. stał się przyczyną kłopotów gospodarczych i wzrostu napięcia wewnątrz Paragwaju. Odkrycie złóż
ropy w Gran Chaco doprowadziło do wybuchu wojny granicznej z Boliwią (1932-1935). Traktat pokojowy podpisany w 1938
przekazywał 3/4 spornych terytoriów Paragwajowi, w zamian Boliwia otrzymała dostęp do rzeki Paragwaj.
1940 prezydentem został H. Moríngo, który mając oparcie w wojsku zaprowadził rządy dyktatorskie. 1948-1954 kilkakrotnie -
w drodze zamachów stanu - zmieniały się ekipy rządzące. 1954 po kolejnym puczu władzę zdobył i utrzymał do końca lat 80.
A. Stroessner. Przy wydatnej pomocy zagranicznej, najpierw USA, później Brazylii, jego rząd zdołał osiągnąć dobre wyniki
gospodarcze.
Stabilizację polityczną uniemożliwiał sposób sprawowania władzy: represje, powszechne łamanie praw człowieka, cenzura itp.
1989, w wyniku kolejnego zamachu stanu, władzę przejął generał A. Rodríguez. Postulował on konieczność demokratyzacji
życia państwa, jednakże opozycja zarzuciła mu fałszerstwo przeprowadzonych wyborów prezydenckich. W kolejnych, zarazem
pierwszych wolnych, demokratycznych wyborach w 1993 zwyciężył J.C. Wasmosy Monti.
28/29 III 1999 prezydent Raul Cubas, podejrzany o zlecenie zamordowania wiceprezydenta kraju i swojego największego
politycznego rywala Luisa Marii Argany, podał się do dymisji. Zamordowanie Argany doprowadziło 22 III do wybuchu buntu w
stolicy, do którego tłumienia przystąpił poplecznik prezydenta generał Lino Oviedo. Podczas krwawych zamieszek zginęło 6
osób, a 200 zostało rannych. Przed oddaniem władzy Cubas zdążył zapewnić sobie godność dożywotniego senatora, gwarantującą
mu nietykalność, a także wypuścił z kraju Oviedę, który zbiegł do Argentyny, gdzie uzyskał azyl. Po ustąpieniu Cubasa
prezydentem Paragwaju zgodnie z konstytucją został przewodniczący Senatu Angel Gonzalez Macchi.
Stara bandera kraju
|
Ruiny misji jezuickiej we wschodnim Paragwaju
|
|
|
| |
|
|
| |
Trochę
geografii |
|
| |
Paragwaj jest
krajem Ameryki Południowej, który nigdy nie miał
dostępu do morza. Położony jest w samym środku kontynentu,
pomiędzy dwoma wielkimi sąsiadami: Argentyną i Brazylią.
Trzecim sąsiadem jest Boliwia, położona na północnym zachodzie
Paragwaju. Państwo to leży także po obu stronach zwrotnika
Koziorożca.
Składa się z dwóch regionów podzielonych płynącą z północy
na południe rzeką Paragwaj: zachodniego - Chaco, nisko
położonego, płaską równiną lekko nachylonego ku wschodowi,
i wschodniego - tzw. Paragwaju Wschodniego, obejmującego Wyżynę
Parany (o wysokości 300-600 m n.p.m.), będącego fragmentem
Wyżyny Brazylijskiej.
Kraj ma zdecydowanie charakter nizinny, około 60 % jego
terytorium zajmuje równina Chaco Boreal (północna część Gran
Chaco). Mimo nizinnego charakteru, na terenie kraju znajduje się
kilka pasm górskich. Przy granicy z Brazylią ciągnie się
najwyższe pasmo górskie kraju - Cordillera del Amambay (700 m n.p.m.),
położone na terenie Parku Narodowego Cerro Corá. Ku południowemu
wschodowi góry przechodzą w niższe pasmo Cordillera de Mbaracayú
(400-500 m n.p.m.), które stanowi dział wodny pomiędzy rzekami
Parana i Paragwaj. Cordillera de Caaguazú to kolejne pasmo górskie
Paragwaju, położone w środku kraju, w pobliżu pasma Cordillera
del Ybyturuzú. W Cordillera de Altos leżą stare miasteczka,
słynące z wyrobów rękodzielniczych, tj.: Caacupé, Piribebuy
i Paraguari.
Rzeka Paragwaj, piąta co do długości rzeka Ameryki Południowej,
dzieli kraj na dwie równe części. Jej długość wynosi ok. 2600 km,
zaś powierzchnia dorzecza ok. 1150 tys. km2. Swe źródła ma w Brazylii,
na wyżynie Mato Grosso, następnie przepływa przez Pantanal i
nizinę Gran Chaco. W górnym biegu rzeka tworzy granicę między
Brazylią a Paragwajem, natomiast w dolnym - między Paragwajem
a Argentyną. Najważniejszymi dopływami Paragwaju są: Tebicuary,
Pilcomayo, Negro, Apá, Aquidabán, Ypané, Jejuí, Nabileque.
Obszar Paragwaju należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego i dorzecza
Parany. Parana to druga (po Amazonce) pod względem długości rzeka
Ameryki Południowej. Powstaje z połączenia rzek Paranaíba i Grande.
Jej długość wynosi ok. 4380 km, zaś powierzchnia dorzecza ok. 3,1 mln km2.
Parana stanowi naturalną granicę pomiędzy Paragwajem i Argentyną.
Na obszarze Paragwaju występują dwa stałe jeziora: Ypoá i Ypacaraí.
Mapa Parków Narodowych
|
Most łączący Paragwaj z Argentyną
w Posadas
|
|
|
| |
|
|
| |
Klimat,
fauna i flora |
|
| |
Paragwaj ma klimat
zwrotnikowy, o dwóch wyraźnie zaznaczających się porach roku
- suchej zimie i deszczowym lecie. Klimat zwrotnikowy, na Chaco
występują najwyższe temperatury w Ameryce Południowej, średnio
w okresie letnim 38-40°C (maksymalnie do 47°C) i 15-18°C w zimie.
Opady ok. 2000 mm na wschodzie, maleją ku zachodowi do ok. 700 mm.
Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju
wynoszą: w styczniu 30°C i 167 mm, w lipcu 18°C i 54 mm.
Charakterystyczne dla Paragwaju są gwałtowne ochłodzenia powodowane
przez zimne wiatry, tzw. pampero.
Stąd roślinność tego kraju jest odzwierciedleniem warunków klimatycznych
panujących na jego obszarze. Na wschodzie kraju dominują wiecznie zielone
lasy deszczowe. Przechodzą one następnie w zadrzewione campos
i sawannę na okresowo zalewanych równinach. W Chaco Boreal klimat
ma charakter podzwrotnikowy ze znacznie mniejszą ilością opadów.
Tereny porośnięte są lasami, sawannami i lokalnie stepami. Występują
tu suche lasy tropikalne. Jednym z nich są lasy quebracho,
których nazwa pochodzi od dwóch najważniejszych gatunków:
quebracho blanco i quebracho colorado. Drzewa tego
gatunku obfitują w garbnik zwany taniną. Jest on bardzo cenny i
spowodował niekontrolowaną eksploatację lasów. Innym typem suchych
lasów tego regionu są lasy algarrobo. Porastają one tereny
bardzo suche, a podłoże, na którym występują, często jest zasolone.
Na wschodzie kraju rosną podzwrotnikowe lasy z charakterystycznymi
araukariami i ostrokrzewem paragwajskim znanym powszechnie jako
yerba maté. Roślina ta jest wykorzystywana do produkcji
tzw. herbaty paragwajskiej, niezwykle popularnej nie tylko w Paragwaju,
ale także w Argentynie i Urugwaju.
W Paragwaju występuje wiele dzikich gatunków zwierząt, szczególne
ich bogactwo żyje w zwrotnikowych, lasach deszczowych, np. jaguary,
wiskacze (małe gryzonie z rodziny szynszyli żyjące na obszarach trawiastych),
jelenie pampasowe, pekari, mrówkojady, anakondy, pancerniki, a w rzekach
kajmany. Wśród wielu gatunków zwierząt zamieszkujących terytorium
Paragwaju jest dużo endemitów.
Okolice Paraguari i Pirareta
|
Drzewo - pomnik przyrody
w Ogrodzie Botanicznym
|
|
|
| |
|
|
| |
powrót
do listy regionów |
| |
|
|
|
| |
|
| | |
